Georges Seurat
| Georges Seurat | |
| |
| Georges Seurat in 1888 | |
| Persoonlijke informatie | |
| Volledige naam | Georges-Pierre Seurat |
| Land | Frankrijk |
| Geboortedatum | 2 december 1859 |
| Geboorteplaats | Parijs |
| Overleden | 29 maart 1891 |
| Overleden te | Parijs |
| Gehuwd met / relatie |
Relatie met Madeleine Knobloch |
| Carrière | |
| Beroep | gouaches, kunstschilder, tekenaar, lithograaf |
| Bekend van | Hij is de uitvinder van de zogenaamde divisionistische techniek (Pointillisme) |
| Genre(s) | Neo-impressionisme |
| Website | |
| https://rkd.nl/explore/artists/72100 | |
|---|---|
Portaal  Kunst & Cultuur
| |
Georges Seurat werd geboren in Parijs op 2 december 1859 en overleed op 29 maart 1891 in dezelfde stad. Hij is een Franse kunstschilder en tekenaar.
Inleiding
Hij is de uitvinder van de zogeheten divisionistische techniek, van toonverdeling, ook wel optische schilderkunst of chromo-luminarisme genoemd, en het meest bekend als pointillisme.
Hij wordt samen met Paul Cézanne , Paul Gauguin en Vincent van Gogh gezien als een van de vier grote schilders van het post-impressionisme. Hij is de maker van werken die kenmerkend zijn geworden voor de late 19e -eeuwse schilderkunst. Hij heeft maar een beperkt aantal werken gemaakt (zes grote composities, dertig zeegezichten en havenscènes, ongeveer 160 kleine schilderijen op panelen genaamd croquetons, en ongeveer 800 tekeningen ), maar die de avant-gardes van de 20e eeuw sterk zou beïnvloedden. Zoals het fauvisme, het kubisme en het futurisme.
Seurat is een van de belangrijkste Franse kunstenaars en is het onderwerp geweest van zeer veel studies door Franse en buitenlandse kunsthistorici.
Levensloop
Seurat groeide op in een burgerlijke familie. Zijn vader Chrysostome Antoine Seurat, een gerechtsdeurwaarder bij het Seine-tribunaal, was een eenzame man, een karakter dat Seurat zou erven. Zijn moeder, Ernestine Faivre, had een zus, Anaïs. Deze zus was echtgenote van Paul Haumonté, canvashandelaar en amateurschilder die een aandeel had in de eerste opleiding van de jonge Georges. Georges Seurat schilderde zijn tante op haar sterfbed in 1887.
Georges Seurat begon op zevenjarige leeftijd met tekenen. Als jong volwassene ontmoette hij op de gemeentelijke kunstacademie die hij bezocht Edmond Aman-Jean die een van zijn goede vrienden zou worden.
Hij werd toegelaten tot de Ecole des Beaux-Arts (school voor de schone kunsten) in Parijs in februari 1878, in de schilderafdeling waar hij het atelier van Henri Lehmann bezocht. Maar zonder te schitteren door zijn werk en met slechte cijfers, verliet hij snel deze opleiding. Toch aan de andere kant, onthult de opleiding een uitstekende tekenaar in hem, die op gerafineerde wijze de visuele indruk van een onderwerp weet vast te leggen. In 1879 besloot hij samen met zijn schildersvrienden Edmond Aman-Jean en Ernest Laurent een atelier te huren.
In november 1879 vertrok hij naar Brest om een jaar zijn militaire dienstplicht te vervullen. In deze periode maakte hij veel schetsen van boten, stranden en de zee. In 1882 legde hij zich toe op de beheersing van zwart-wit en begon hij echt te schilderen.
Eerste pointillistische werken
Hij vond toen de techniek van het chromo-luminarisme uit - beter bekend als pointillisme -, geïnspireerd door de theoretische geschriften van de criticus Charles Blanc (Grammatica van de tekenkunst, 1867) en zijn lezing van de wet van gelijktijdige contrast van kleuren van de chemicus Michel-Eugène Chevreul en de wetenschappelijke theorie van kleuren (1881) door Ogden Rood.
In 1884 voltooide hij A Bathing at Asnières ( Londen , National Gallery ), het eerste van de zes grote schilderijen die hij in zijn korte leven zou schilderen. Hij is een van de medeoprichters van de Society of Independent Artists, geopend zonder jury of prijzen, en exposeerde Une bain à Asnières op de eerste Salon des Independants (zaal van onafhankelijken) met de jonge schilders als Paul Signac, Henri-Edmond Cross, Charles Angrand, Maximilien Luce en Camille Pissarro. Hij werd krachtig gesteund in zijn beeldende onderzoek door de criticus Félix Fénéon, die deze nieuwe school als eerste neo-impressionisme noemde. Dat deed hij in de uitgave van in het Belgische tijdschrift L'Art moderne van 1 mei 1887. Félix Fénéon zal de eigenaar worden van Une bain à Asnières na de dood van Seurat.
Seurat en Paul Signac namen deel aan de achtste en laatste tentoonstelling van de impressionisten in 1886. Seurat presenteerde daar Een zondagmiddag op het eiland La Grande Jatte. Camille Pissarro werkte hard om hun deelname op te dringen, wat voor grote spanningen tussen de schilders zorgde: Claude Monet, Sisley en Caillebotte weigerden naast Seurat te exposeren. De aanwezigheid van verschillende niet-impressionistische schilders op deze tentoonstelling (Seurat, Signac maar ook Odilon Redon) betekende het einde van de impressionistische tentoonstellingen.
Tijdens de zomer van 1890 verbleef de schilder in Gravelines, waar hij vier doeken met zeegezichten maakte, evenals enkele tekeningen en "croquetons", kleine beschilderde houten panelen die hij zo had genoemd. Zijn landschappen weergegeven met de "interpunctie" van zijn kleurentheorie, en er ontstaat een innerlijke rust die de verwarring van de werkelijkheid voortreffelijk overstijgt. Hij veranderd als het ware de tonen (donker of licht), tinten (koud of warm), lijnen (dalend of stijgend). Bij zijn terugkeer in Parijs maakte hij zijn schilderij Le Cirque, dat hij onvoltooid toonde op de achtste Salon des Indépendants.
Plotseling overlijden
Hij sterft plotseling op 29 maart 1891 op 31-jarige leeftijd, waarschijnlijk als gevolg van infectieuze angina (of difterie). Zijn familie zal bij deze gelegenheid ontdekken dat hij een aantal jaren een affaire had met Madeleine Knobloch, bij wie hij een zoon had gekregen, Pierre Georges Knobloch, geboren op16 februari 1890, en die twee weken na zijn vader zou overlijden aan dezelfde infectie. Hij is begraven in Parijs op de begraafplaats Père-Lachaise (66e divisie). Op verzoek van de familie werden Félix Fénéon, Paul Signac en Maximilien Luce aangesteld om de inventaris van zijn atelier uit te voeren.
Weinig waardering
Tijdens zijn leven ontmoette Georges Seurat alleen onverschilligheid of minachting van zijn tijdgenoten en critici, behalve van Fénéon. Hij stuit ook op het onbegrip van veel schilders van zijn tijd, in het bijzonder de meeste impressionisten, wat niet verwonderlijk is omdat hij zich verzet tegen hun leer. Ze ergeren zich ook aan de ernst van zijn werk en zijn wetenschappelijke theorieën over zijn beeldende kunst. Edgar Degas karikaturiseert hem door hem "de notaris" te noemen. Paul Gauguin toont hem zelfs een zekere vijandigheid en jaloezie omdat hij erop staat dat hij de enige echte vernieuwer is.
Zijn vriend Paul Signac zei over hem: “Op het moment van Seurats dood deden critici recht aan zijn talent, maar ontdekten dat hij geen werk naliet. Integendeel, het lijkt mij dat hij alles gaf wat hij kon geven, en bewonderenswaardig. Hij zou zeker nog veel hebben voortgebracht en veel vooruitgang hebben geboekt, maar zijn taak was volbracht. Hij had alles doorgenomen en bijna definitief het wit en het zwart, de lijnharmonieën, de compositie, het contrast en de harmonie van de kleur vastgesteld. Wat kun je nog meer van een schilder vragen?"
De eerste grote tentoonstelling gewijd aan Seurat vond bijna tien jaar na zijn dood plaats in de gebouwen van La Revue blanche , boulevard des Italiens in Parijs. Het wordt georganiseerd door Félix Fénéon, Paul Signac en een leerling van Seurat, Lucie Cousturier. Meer dan 300 werken worden gepresenteerd omdat de familie ze wil verkopen. Er worden drie grote schilderijen verkocht: Le Cirque aan Signac, A Bathing at Asnières aan Fénéon en A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte aan Lucie Cousturier. Er worden ongeveer vijftig tekeningen verkocht, Camille Pissaro koopt er ongeveer tien om ze aan het Luxemburgse museum te geven. In 1908 volgt er een tweede tentoonstelling en verkoop.
Zijn werk hangt in musea over de hele wereld verspreid.