Contaminatie (taal)
Contaminatie betekent dat twee taalvormen door elkaar gehaald worden. Het kan gaan om woorden, maar ook om zinsdelen. Bij een contaminatie gaat het om twee verschillende woorden met dezelfde betekenis. Een bekend voorbeeld van een contaminatie is "uitprinten". Dat woord is een combinatie van "uitdrukken" en "printen". Het woord "uitprinten" is dan ook onjuist. Het is een stijlfout.
In sommige gevallen kunnen contaminaties ingeburgerd raken. In het dagelijks taalgebruik worden zij dan veel gebruikt. Toch zijn ze alsnog fout. In andere gevallen zijn ze juist zo erg ingeburgerd dat ze geaccepteerd worden.
Voorbeelden
Enkele contaminaties in de categorie woorden zijn:
- Afspieken (Afkijken óf spieken)
- Door de war zijn (in de war zijn óf door elkaar halen)
- Duur kosten (duur zijn óf veel (geld) kosten)
- Laten tonen (laten zien óf tonen)
- Nachecken (nakijken óf checken)
- Zich beseffen (zich realiseren óf beseffen)
- Zich irriteren aan (zich ergeren aan óf irriteren)
- Zich verexcuseren (zich verontschuldigen óf zich excuseren)
- Rondcirculeren (rondgaan óf circuleren)
- Overnieuw (overdoen óf opnieuw)
- Optelefoneren (opbellen óf telefoneren)
- Opnoteren (opschrijven óf noteren)
Contaminaties komen ook voor in zinnen:
- "Toen hebben we toch even de hakken schrapgezet"
In deze zin worden de uitdrukkingen "zich schrapzetten" en "de hakken in het zand zetten" door elkaar gehaald.