Bijzondere gemeente

Een bijzondere gemeente of openbaar lichaam is een Nederlandse gemeente in Caribisch Nederland. In Nederland zijn er drie bijzondere gemeenten: Bonaire, Saba en Sint Eustatius (samen de BES-eilanden). Deze gemeenten liggen niet in een provincie, maar zijn wel onderdeel van Nederland. Samen vormen ze Caribisch Nederland.

Naast de BES-eilanden zijn er ook nog de eilanden Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Zij horen niet bij Nederland, maar hebben wel koning Willem-Alexander als koning. Daarom horen ze wel bij het Koninkrijk der Nederlanden. Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

Grondslag

Het eerste lid van artikel 132a van de Grondwet bepaalt dat er openbare lichamen kunnen bestaan. Het tweede lid van artikel 132a van de Grondwet bepaalt dat deze openbare lichamen net zoals normale gemeenten worden bestuurd. In openbare lichamen worden wel andere termen daarvoor gebruikt. Ten slotte mogen inwoners van de openbare lichamen ook stemmen voor een kiescollege voor de Eerste Kamer. In Europees Nederland kan er namelijk gestemd worden voor de Provinciale Statenverkiezingen, maar in de openbare lichamen niet. In Europees Nederland kiezen de Provinciale Staten weer de leden van de Eerste Kamer. In de openbare lichamen kiest het kiescollege de Eerste Kamer, omdat de openbare lichamen niet in een provincie liggen en dus ook geen Provinciale Staten hebben.

Bestuur

Openbare lichamen worden net zoals normale gemeenten bestuurd, maar voor alle functies is wel een andere naam. Hieronder volgt een overzicht:

Normale gemeente	Bijzondere gemeente
Burgemeester	Gezaghebber
College van burgemeester en wethouders	Bestuurscollege
Gemeenteraad	Eilandsraad
Gemeentelijke verordening	Eilandsverordening
Provinciale Staten	Kiescollege Eerste Kamer