Betuwe

De locatie van de Betuwe.

De Betuwe is een streek die ligt in Nederland, in de provincie Gelderland. De Betuwe ligt tussen twee rivieren. De Waal ligt onder en de Nederrijn ligt erboven.

Naam

Men weet nog steeds niet waar de naam Betuwe vandaan komt. Er wordt gezegd dat Betuwe “goede grond” (deze theorie zegt dat 'Betuwe' van *bhad komt. Dat is een Indo-Europees stamwoord, dat 'goed' betekent. Het is het tegenovergestelde van de naam voor de Veluwe, dat komt namelijk van het Germaanse stamwoord *falwa, wat betekent dat de grond slecht is). Anderen zeggen dat Betuwe is afgeleid van de Bataven, die vroeger in dit gebied hun land hadden.

Geografie

Een riviertje in de Betuwe

Tiel, met 41.537 inwoners de grootste stad in de Betuwe

De Betuwe bestaat uit 3 delen: De Neder-Betuwe, de Over-Betuwe en de Tielerwaard. Er zijn veel dorpen in de Betuwe, waaronder Geldermalsen, Buurmalsen en Tiel. Naast de Waal en de Nederrijn zijn er nog veel andere rivieren te vinden in de Betuwe, zoals de Lek en de Linge.

De rivieren in de Betuwe wordt ook wel samengevat als het Rivierengebied. Het Rivierengebied is de afgelopen 10.000 jaar ontstaan. De rivieren zelf bestaan al 3 miljoen jaar. Het landschap en de rivieren zijn zo gevormd door de verschillende ijstijden. Het weer was telkens erg verschillend waardoor en soms erg veel regen en ijs was en later juist helemaal niet. De rivieren stroomden harder en zachter en zochten zo hun weg naar de zee. De gletsjers, een dikke laag is die van een berg afstroomt, zorgden ervoor dat de rivieren anders moesten gaan stromen, naar het westen.

De belangrijkste rivieren zijn de Rijn en de Maas die veel zijrivieren hebben zoals de Lek, de Linge en de Waal. Deze riviertjes kronkelen overal tussen het landschap door. Naast de rivieren liggen de oeverwallen, deze lang gerekte gebieden lopen onder water als de rivier overstroomt. Er zijn naast de rivieren erg veel dijken gebouwd om al het water tegen te houden zodat de mensen veilig kunnen leven. Dit gaat niet altijd goed. In 1995 was het noodweer en dit zorgde ervoor dat de rivieren heel hoog werden en hard gingen stromen. Ongeveer 45.000 mensen uit de Betuwe moesten evacueren, zij logeerde bij familie of in bungalowparken waar zij veilig waren voor het hoge water.

Door deze en andere gebeurtenissen beseften de mensen dat het niet langer zo kan. De rivieren hebben ruimte nodig om niet meer te kunnen overstromen. Er wordt hier nu heel erg hard aan gewerkt. Dit grote project heet dan ook “Ruimte voor de rivier”. Er worden dijken versterkt en er wordt meer landschap gebruikt waarbij de rivier kan overstromen zonder dat het de mensen in gevaar brengt. Hier moet veel voor gegraven en gebouwd worden.

De Betuwe staat vooral bekend om de tuinbouw, de flora van de Betuwe, waaronder de appelteelt valt. Verder is het landschap erg herkenbaar door de rivieren, dijken, fruitteelt en verschillende stroomgeulen. Ook door die rivieren zijn er verschillende soorten fauna in de Betuwe. Er zijn bijvoorbeeld veel vogels die broeden in de weilanden, veel vleermuizen die in het donker rondvliegen en er zijn verschillende soorten vissen in de rivier.

Romeinse vondsten

Doordat de Betuwe langs de rivieren ligt hebben de Romeinen hier veel gebruik van gemaakt. Je ziet hier ook dingen van terug. Er zijn Romeinse vondsten in de Betuwe gedaan.

Van 2003 – 2005 is het bedrijvengebied Hondsgemet afgesloten geweest omdat er door archeologen onderzoek werd gedaan. De archeologen hebben een nederzetting met verschillende dingen gevonden uit meerdere tijdvakken. Een nederzetting is een plaats waar mensen woonden. Archeologen kunnen aan de grond en de verkleuringen ervan zien hoe mensen vroeger geleefd hebben. Wat zij vonden zijn bijvoorbeeld armbanden, metalen, munten etc. Hieronder is een overzicht te zien.

Toerisme

Er is redelijk wat toerisme in de Betuwe. Er zijn verschillende soorten evenementen, zoals Appelpop, het fruitcorso en de Bloesemtocht. Er zijn ook veel fietstochten uitgezet langs de mooiste plekjes.

De Betuwe is een erg mooi gebied waar veel te beleven valt. Niet alleen genieten de mensen uit de Betuwe van de natuur maar ook van andere dingen.

Bloesemtocht

De bloesemtocht is een belangrijk wandelevenement in de Betuwe. De beginnende bloesem, het meestal mooie weer, de muziek en de gezelligheid zorgen ervoor dat er in 2015 31.515 wandelaars mee hebben gedaan aan de bloesemtocht. Deze wandeltocht wordt gehouden vanuit het Rode Kruis. De opbrengst van de wandeltocht gaat naar zwakkere mensen die bijvoorbeeld een chronische ziekte hebben of gehandicapt zijn. Ook besteden zij aandacht aan de eenzame mensen. De wandeling zelf is 1 dag. De afstanden gaan van 8 kilometer tot 40 kilometer. Het bijzondere is dat je langs delen van de Betuwe wandelt die normaal gesloten zijn of privéterrein is van andere mensen. Ook nordic walkers kunnen meedoen aan de Bloesemtocht. Zij lopen met speciale skistokken de Bloesemtocht.

Appelpop

Appelpop

Appelpop is een gratis festival dat elk jaar in september wordt gehouden op de Waalkade in Tiel. In totaal duurt het 2 dagen en het is altijd erg druk bezocht. Ook zijn er 3 podia: Go-Tan, McBlossom en het grote overdekte hoofdpodium. Er komen vaak veel Nederlandse artiesten zoals Blöf, Anouk en The Opposites. Ook zijn er internationale acts zoals Moke. Verder zijn er wat kleine kraampjes met eten en drinken en spulletjes zoals T-shirts, cd’s of zonnebrillen.

Fruitcorso

Het fruitcorso wordt jaarlijks voorafgaand aan appelpop gehouden. Tijdens de fruitcorso worden er verschillende volwassenen en jeugd wagens tentoongesteld door middel van een optocht. Op de wagens zit alleen maar verse groenten, fruit en zaden. Deze worden er allemaal met de hand opgeplakt door vrijwilligers uit elk omliggend dorp. Sinds 2013 maakt het corso deel uit van de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed, een lijst van erkende, waardevolle Nederlandse tradities. De allereerste fruitcorso was in 1961. In deze tijd was het nog heel klein en de jaren erop vielen ook tegen door de oogst en financiële middelen.

Elfdorpenspel

Elk jaar worden er in de Gemeente Geldermalsen met de 11 dorpen het Elfdorpenspel gehouden. Dit vindt elk jaar plaats op 9, 10, 11 en 12 juli. De plaats wordt bepaald door de winnaar van het vorige jaar. Tijdens het Elfdorpenspel strijden 11 teams om de eerste plaats. Het is te vergelijken met een soort zeskamp waarbij spellen naar voren komen waar je de snelste of de behendigste voor moet zijn! Een voorbeeld hiervan is op een hele grote bal omstebeurt een teamlid naar de overkant brengen, zonder te vallen want anders moet je opnieuw beginnen! Ook zijn er naast deze zeskamp veel andere activiteiten zoals: de sterkste man/vrouw, puberquiz, feestavond met Q-music, lotingen etc. Elk jaar komen er veel mensen op af en blijft het een groot succes.

Fietsen

Naast de bloesemtocht en verschillende andere wandelroutes zijn er ook veel fietsroutes te vinden in de Betuwe. De routes die je bijvoorbeeld kunt volgen zijn de Midden-Betuwe route, Betuwse Bloesem, Kersenroute of de Landelijke Fietsroute Midden-Nederland. Wat ook kan is zelf een fietsroute maken door middel van het fietsknooppuntensysteem. Deze bordjes zie je ook overal in de Betuwe hangen. Er zijn ook veel plattegronden met fietsroutes zodat je zelf alles kunt uitstippelen. Er zijn ook speciale fietsstop plaatsen waar je even wat kunt drinken, je fiets opladen en kleine dingetjes aan je fiets kunt repareren. Deze zit bijvoorbeeld in Opheusden.

Fauna

In de Betuwe zijn veel verschillende natuurgebieden waar verschillende dieren leven. De natuurgebieden zijn bijvoorbeeld de Diefdijk, Tichtelterrein in Buren en de komkleigronden van de Steendert. Ook zijn er erg veel rivieren!

De Diefdijk is een binnendijk die in de 18e eeuw deel uitmaakte van de Hollandse Waterlinie. De dijk beschermt de Betuwe. Wanneer het water te hoog komt kan de Diefdijk dichtschuiven waardoor de snelweg afgesloten wordt en de dijk het water tegenhoudt. De Diefdijk is één van de belangrijkste dijken in Nederland.

Het Tichtelterrein ligt in het Betuwse plaatsje Buren. Dit is een natuurgebied waar veel verschillende diersoorten voorkomen. Veel natuurliefhebbers gaan hier wandelen en op zoek naar dieren of insecten die zij nog nooit eerder gezien hebben!

Voor de Steendert zijn twee plassen gegraven. Er leven nu veel verschillende planten en dieren hier. Het gebied is laaggelegen omdat het zich bevind in oude komkleigronden. De Steendert heeft nu dammen en een eigen waterhuishouding. Ook staat er een poldermolen die voor het vermalen van graan is neergezet.

Vogels

De Betuwe heeft veel graslanden en daar komen broedvogels op af. Denk hierbij aan de ooievaar, kievit, grutto, scholekster en tureluur. Broedvogels blijven het hele jaar in Nederland. Zij leggen hun eieren in deze graslandschappen en broeden deze zelf uit. De koekoek is de enige vogel die dit niet zelf doet.

In de appelboomgaarden komen ook erg veel vogels voor. Deze zitten graag in de bedekte bomen en zo is er ook nog eens wat lekkers bij de hand. Dit zijn bijvoorbeeld mussen, duiven, spechten, kraai en de Vlaamse Gaai. Ook eten zij hier de insecten die op de bomen zitten: bladluis, verschillende rupsen en wintervlinders bijvoorbeeld.

Vleermuizen

In de Betuwe zijn ook veel vleermuizen te vinden. Zij zoeken veel onderdak in de boerderijen die overal in de Betuwe staan. De soorten die bijvoorbeeld voorkomen zijn de dwergvleermuis, rosse vleermuis, en de watervleermuis. Vleermuizen maken gebruik van lijnvormige, donkere dingen om zich te verplaatsen. Dit doen ze met hun pootjes of ze vliegen van de één naar de ander.

Amfibieën

Er worden veel appels verbouwd in de Betuwe

Door de vele rivieren zijn er veel amfibieën bij het water te vinden. Voorbeelden hiervan zijn de kleine watersalamander, bruine kikker en de gewone pad. Door de rivierklei blijven de amfibieën in de winter lekker warm.

Vissen

Het water in de rivieren is zoet, er komen dus alleen zoetwatervissen voor. Denk hierbij aan de snoek, verschillende baarzen, brasem en zeelt. Veel mensen gebruiken de rivieren als recreatie om lekker een dagje te gaan vissen langs bijvoorbeeld de Linge. Er zijn veel bruggetjes aangelegd en ook een speciale route.

Overig

In de Betuwe zijn erg veel weilanden en boerderijen. Deze boerderijen houden veel vee. Zij hebben koeien, varkens, schapen, paarden, kippen etc. Verder zijn er hazen, konijnen en egels.

Flora

In de Betuwe zijn veel boomgaarden te vinden waar bijvoorbeeld appels geteeld worden. In Buurmalsen is een groot appelteeltbedrijf dat van Haarlem heet. Zij telen veel verschillende soorten appels, zoals de Goudrenet en de Elstar.

Als je naar het landschap in de Betuwe kijkt, zie je dat het erg bebost is. Er zijn veel verschillende bomen te vinden zoals de eik, de iep en de es. Ook is er veel graslandschap en weilanden waar het vee van de boer graast.

Bij de zomerdijken groeien vaak bijzondere planten zoals veldsalie, kleine pimpernel, ruige weegbree, karweivarkenskervel, bevertjes, grote bevernel, kattendoorn en echte kruisdistel.