Anthem (boek)
| Anthem | |
| |
| Informatie | |
| Schrijver | Ayn Rand |
| Taal (origineel) | Engels |
| Land | .svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk
|
| Genre | Dystopie Science-fictionroman |
| Datum | 1938 (oorspronkelijk) 1946 (herzien) |
Portaal  Literatuur
| |
Anthem is een novelle van de Russisch-Amerikaanse schrijfster Ayn Rand. Het was haar tweede werk na We the Living. Ze schreef het boek in 1937 en werd in 1938 in het Verenigd Koninkrijk voor het eerst uitgegeven. In 1946 werd een herziende versie gepubliceerd door Rand voor in de Verenigde Staten.
Het boek speelt zich af in de verre toekomst, waarin de mensheid in een nieuwe middeleeuwen terecht is gekomen. De wereld staat onder een totalitaire dictatuur die wat weg heeft van de Sovjet-Unie. Het concept van individualiteit is compleet verdwenen, waardoor zelfs het woord "ik" niet meer bestaat. Een jonge man genaamd Equality 7-2521 besluit in opstand te komen door wetenschappelijk onderzoek te doen. Hierdoor herontdekt hij de gloeilamp en komt in de problemen.
Rand groeide zelf op in de Sovjet-Unie en vluchtte uiteindelijk naar het westen. Ze had een bloedhekel aan het communisme en vond dat de overheid zo min mogelijk moest doen, aangezien anders de vrijheid in het geding zou komen. De dictatuur uit het boek moet dan ook een toekomstige communistische samenleving voorstellen.
Samenvatting
Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt! |
Het verhaal van het boek wordt verteld door Equality 7-2521, een 21-jarige man die in een tunnel bij kaarslicht het boek schrijft. Hij beschrijft de samenleving waarin hij woont. Hij werd opgevoed zonder ouders in het Home of Infants en daarna in het Home of Students. Equality 7-2521 is erg slim en kan hierdoor snel leren. Toch ziet hij dit niet als een zegen, maar als een vloek. Hij wil wetenschapper worden, maar in de samenleving kun je niet je eigen beroep bepalen. Een comité bepaalt dit voor hem en benoemd hem tot stratenveger.
In het begin besluit Equality 7-2521 hij dit beroep uit te voeren samen met Union 5-3992 en International 4-8818. Op een dag vinden ze de ingang naar een onderaardse tunnel. Deze tunnel stamt nog uit de tijd van voor de revolutie en is grotendeels bewaard gebleven. Equality en International besluiten de tunnel te onderzoeken. Hij steelt wat kaarsen en papier en besluit hier zijn dagboek te schrijven. In zijn dagboek beschrijft hij niet alleen zijn leven in de samenleving, maar ook zijn wetenschappelijk onderzoek. Equality gebruikt de tunnel namelijk als laboratorium om vergeten technologie te herontdekken.
Op een dag ontmoet hij een 17-jarig meisje genaamd Liberty 5-3000. Hij wordt verliefd op haar, maar dit is verboden in de samenleving. In plaats van zelf je partner kiezen bepaalt een centraal comité dit. Desondanks worden de twee verliefd op elkaar en gaan met elkaar om. Equality neemt Liberty mee naar de tunnel, waar Liberty hem meehelpt met het onderzoek. Ze besluiten zelf een nieuwe naam te kiezen. Liberty kiest de naam The Golden One, aangezien ze blond haar heeft. Equality kiest de naam The Unconquered, aangezien niemand hem kan veroveren.
Equality herontdekt uiteindelijk elektriciteit. Hij ontwerp hierna een glazen doos met een gloeidraad, waardoor hij de gloeilamp herontdekt. Equality besluit zijn ontdekking te delen met de samenleving boven, waar ze enkel kaarsen hebben. De raad van wetenschappers is niet blij met de ontdekking en zelfs een beetje bang. Zijn onderzoek was namelijk illegaal en zijn ontdekking zou de kaarsenindustrie doen laten instorten. De raad wil de uitvinding vernietigen, maar Equality weet net op de doos in veiligheid te brengen. Hij weet samen met Liberty en zijn uitvinding het bos in te vluchten.
Het bos valt buiten de macht van de samenleving. De twee herkrijgen hun vrijheid en vinden uiteindelijk een huis van vóór de revolutie. Hoewel het huis al eeuwen oud is, is het nog in goede conditie. Ook staat het vol met uitvindingen die ze nooit gezien hadden en verboden boeken. In deze boeken vinden ze voor het eerst het woord "ik", waardoor individualiteit herontdekt wordt. Equality besluit zichzelf Prometheus te noemen (een figuur uit de Griekse oudheid die het vuur naar de mensheid bracht) en Liberty noemt haarzelf Gaea (de godin van de aarde). Enkele maanden later wordt Gaea zwanger. Promotheus besluit dat ze hun kind één ding in ieder geval zullen leren; individualiteit.
Analyse
Plaats en tijd
Het exacte jaartal waarin het verhaal plaatsvindt is onduidelijk. Wel is duidelijk dat het zich in de verre toekomst afspeelt. In deze toekomst wordt de samenleving bestuurd door één partij die alle macht in handen heeft. De partij heeft hierdoor het verleden kunnen veranderen, aangezien zij besluiten wat er op school geleerd wordt. Equality vertelt dat hij op school weinig geleerd heeft over de Unmentionable Times (de tijd waar niet over gesproken wordt). Dit is de tijd vóór de revolutie die door de partij werd geleid en de tijd waarin de lezer leefde. Op school wordt hierover niet meer verteld dan strikt noodzakelijk en alleen de slechte dingen worden benoemd. De revolutie wordt als bevrijding gezien, terwijl de partij juist steeds machtiger werd en vrijheid beperkte.
Voor het verlies aan vrijheid en persoonlijk gewin werden de mensen lui en verdween creativiteit. Hierdoor kwamen er geen nieuwe uitvindingen en ontdekkingen meer. In plaats daarvan raakten zelfs de toenmalige uitvindingen vergeten onder andere door censuur en het onvermogen van de partij. De samenleving holde hierdoor achteruit en men kwam in een nieuwe middeleeuwen terecht. Equality vertelt bijvoorbeeld dat kaarsen en glas tot een paar jaar geleden niet bestonden; het duurde dus eeuwen voordat ze werden herontdekt. Ook bestaat de boekdrukkunst niet meer, waardoor mensen worden aangesteld om boeken over te schrijven. Het gevolg is dat slechts heel weinig mensen toegang tot boeken hebben.
Individualiteit
Het grootste thema van het boek is individualiteit. In de samenleving bestaat dit concept niet meer; iedereen is hetzelfde en wordt op dezelfde manier opgevoed. Deze radicale gelijkheid zorgt ervoor dat creativiteit en motivatie niet meer bestaan. Ayn Rand geloofde namelijk dat geld verdienen de belangrijkste manier was voor mensen om hun best te doen op werk of nieuwe dingen uit te vinden. Dit gebrek heeft dus niet alleen negatieve consequenties voor de persoon, maar ook voor de gehele samenleving. Volgens Rand moet de overheid haar burgers zoveel mogelijk met rust laten. Eigenlijk zou de overheid zich enkel bezighouden met binnenlandse veiligheid (politie), buitenlandse veiligheid (defensie) en geschillen tussen burgers oplossen (rechtspraak). Alle andere zaken zouden de vrijheid van burgers aantasten. Individualiteit en vrijheid spelen ook in haar andere werken een grote rol, zoals Atlas Shrugged.
Het gebrek aan individualiteit wordt ook weergeven door middel van voornaamwoorden. De voornaamwoorden "ik", "mijn" en "mij" bestaan niet meer in de samenleving. Het woordje "ik" is namelijk individueel. In plaats daarvan noemen mensen zichzelf "wij" en "ons". Pas aan het einde van de boek herontdekt Equality het woord "ik" in een oud boek, waarna hij begint te gebruiken. Voor Equality is dit woord heel erg belangrijk, aangezien hij voor het eerst zijn gevoelens van individualiteit ermee weet te verwoorden.
Inspiratiebronnen
Ayn Rand gebruikt haar ervaringen in de Sovjet-Unie als inspiratiebron. Kort na de Oktoberrevolutie stonden literaire tijdschriften vol met toekomstverhalen over wat de Sovjet-Unie over enkele jaren of eeuwen zou worden. Rand was uiterst negatief over de Sovjet-Unie, aangezien hier volgens haar geen individualiteit en vrijheid was. Zij geloofde daarom dat de Sovjet-Unie iets extreem slechts was en schade aan de bevolking zou toebrengen. Hierdoor besloot Ayn Rand haar eigen toekomstverhaal over de Sovjet-Unie te schrijven.
Daarnaast neemt Rand mogelijk zaken uit het boek Wij (1921) van de Russische schrijver Jevgeni Zamjatin over. Ook Zamjatin had in de Sovjet-Unie gewoond en was uiterst kritisch op het land. Zo zijn beide verhalen geschreven als een geheim dagboek, hebben personages codes in plaats van namen, bestaat er geen individualiteit en worden kinderen van hun ouders gescheiden. Toch zijn er enkele verschillen. In Zamjatins boek gaan de technologische ontwikkelingen niet verloren; zo zijn er vliegtuigen en microfoons. In Rands novelle is dit wel het geval. Hoewel er veel gelijkenissen tussen beide boeken zijn, is het onduidelijk of Ayn Rand echt geïnspireerd door het boek.
Bewerkingen
Nadat het boek in 1946 in de Verenigde Staten werd uitgegeven, wilde Ayn Rand het laten verfilmen. Ze benaderde Walt Disney om een tekenfilm ervan te maken. Rand geloofde namelijk dat het verhaal te beste kon worden verfilmd met getekende personages dan met echte acteurs. Disney heeft nooit op het verzoek gereageerd. In 1950 werd van het boek een hoorspel voor op de radio gemaakt.
In 1991 waren er plannen voor een verfilming. Michael Paxton maakte hiervoor zelfs een script. Desondanks is de film er nooit gekomen. Wel werd het script gebruikt voor een toneelstuk.
Anthem staat inmiddels in het publiek domein. In 2011 werd van het verhaal een graphic novel (soort van stripboek) gemaakt. In 2018 kwam er een tweede graphic novel uit.