Staatsinrichting: verschil tussen versies
(Nieuwe pagina aangemaakt met ''''Staatsinrichting''' is simpel gezegd het schoolvak dat uitleg geeft over de regeringsvorm of staatsvorm van een land.') |
k |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | '''Staatsinrichting''' is simpel gezegd het schoolvak dat uitleg geeft over de [[regeringsvorm]] of staatsvorm van een land. |
+ | '''Staatsinrichting''' is simpel gezegd het schoolvak dat uitleg geeft over de [[regeringsvorm]] of staatsvorm van een land. Vaak maakt het onderdeel uit van het vak [[maatschappijleer]], maar heeft ook raakvlakken met [[politiek]] en [[aardrijkskunde]]. De bestuursvorm en de indeling van de bestuurslagen zijn hierbij het belangrijkst. |
| + | |||
| + | == Nederland == |
||
| + | De Nederlandse grondwet stamt uit 1798 ([[Bataafse Republiek|Bataafse republiek]]) en is daarna steeds verder ontwikkeld, samen met andere wetten. In 1814 kreeg Nederland een nieuwe grondwet nadat de [[Franse tijd in Nederland|Franse tijd]] voorbij was. Toen kreeg Nederland naast de [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]] ook een [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]]. |
||
| + | |||
| + | De grondwetsherziening van [[Johan Rudolph Thorbecke|Thorbecke]] in 1848 was belangrijk. Toen werd het parlementair stelsel werd ingevoerd waarbij de [[koning]] onschendbaar was en de [[Minister|ministers]] verantwoordelijk werden. De uitvoerende macht van de [[regering]] werd vanaf dan gecontroleerd door het [[parlement]], dat bepaalde rechten kreeg. |
||
| + | |||
| + | In 1917 volgde er een herziening van de grondwet. Hierbij werd de vrijheid van [[onderwijs]] aangepast. Dit was na een lange periode die de [[schoolstrijd]] werd genoemd. Voorheen werden alleen de openbare scholen door het rijk bekostigd. De ''bijzondere scholen'' (scholen volgens een bepaalde godsdienst of levensovertuiging) werden toen nog bijvoorbeeld door de kerk gefinancierd). Er kwam ook het algemeen [[mannenkiesrecht]], en in 1919 werd het vrouwenkiesrecht ingesteld en vrouwen mochten in 1922 voor eerste keer ook naar de stembus, mede door de opkomst van het [[feminisme]]. |
||
| + | |||
| + | In 1983 kwam er opnieuw een herziening van de grondwet. Er werden nieuwe sociale grondrechten toegevoegd (zoals het recht op bestaanszekerheid, bescherming tegen discriminatie). |
||
Versie van 19 mei 2023 13:27
Staatsinrichting is simpel gezegd het schoolvak dat uitleg geeft over de regeringsvorm of staatsvorm van een land. Vaak maakt het onderdeel uit van het vak maatschappijleer, maar heeft ook raakvlakken met politiek en aardrijkskunde. De bestuursvorm en de indeling van de bestuurslagen zijn hierbij het belangrijkst.
Nederland
De Nederlandse grondwet stamt uit 1798 (Bataafse republiek) en is daarna steeds verder ontwikkeld, samen met andere wetten. In 1814 kreeg Nederland een nieuwe grondwet nadat de Franse tijd voorbij was. Toen kreeg Nederland naast de Eerste Kamer ook een Tweede Kamer.
De grondwetsherziening van Thorbecke in 1848 was belangrijk. Toen werd het parlementair stelsel werd ingevoerd waarbij de koning onschendbaar was en de ministers verantwoordelijk werden. De uitvoerende macht van de regering werd vanaf dan gecontroleerd door het parlement, dat bepaalde rechten kreeg.
In 1917 volgde er een herziening van de grondwet. Hierbij werd de vrijheid van onderwijs aangepast. Dit was na een lange periode die de schoolstrijd werd genoemd. Voorheen werden alleen de openbare scholen door het rijk bekostigd. De bijzondere scholen (scholen volgens een bepaalde godsdienst of levensovertuiging) werden toen nog bijvoorbeeld door de kerk gefinancierd). Er kwam ook het algemeen mannenkiesrecht, en in 1919 werd het vrouwenkiesrecht ingesteld en vrouwen mochten in 1922 voor eerste keer ook naar de stembus, mede door de opkomst van het feminisme.
In 1983 kwam er opnieuw een herziening van de grondwet. Er werden nieuwe sociale grondrechten toegevoegd (zoals het recht op bestaanszekerheid, bescherming tegen discriminatie).