Schimmels

Wat zijn schimmels?

In de natuur kennen we verschillende rijken. We hebben het plantenrijk, het dierenrijk, het bacteriënrijk en tot slot het schimmelrijk. Dat schimmels een eigen rijk hebben, zegt eigenlijk al genoeg. Schimmels zijn heel belangrijk. Schimmels kunnen eencellig zijn (gisten) en meercellig zijn (lange draden, meestal onder de grond). Een voorbeeld van een meercellige schimmel is de paddenstoel. De paddenstoel zelf is de vrucht en onder de grond vind je dat netwerk van lange, vertakte draden.

Schimmels planten zich voort met sporen. In het begin zijn de sporen zo klein dat je ze alleen onder de microscoop kunt zien. Deze sporen zweven overal om je heen in de lucht. Als ze op een fijn plekje komen waar ze kunnen groeien dan blijven ze op die plek zitten. Voor schimmels is een juiste plek een plek die vochtig is en een hoge temperatuur heeft. Het spoor groeit dan uit tot een heel netwerk van schimmeldraden. Dit noem je een mycelium. Aan het uiteinde van elke schimmeldraad komt een klein knopje te zitten. In dat knopje zitten allemaal nieuwe sporen die weer in de lucht zullen komen op zoek naar een fijne plek.

Een schimmel heeft eten nodig om in leven te kunnen blijven. Sommige schimmels halen hun eten uit levende organismen. Die schimmels noem je parasieten. Ze kunnen bijvoorbeeld in een boom gaan zitten waardoor de hele boom wegrot. Er zijn ook schimmels die hun eten uit dode organismen halen. Die schimmels noem je saprofyten. Deze schimmels zijn heel nuttig! Het zijn echte opruimers. Ze eten bijvoorbeeld de dode blaadjes op die op de grond liggen. Zonder die schimmels zouden er bergen troep op de grond liggen!

Gifstoffen

Sommige schimmels maken gifstoffen aan. Die worden mycotoxines genoemd. Als je die gifstoffen eet dan kun je een voedselvergiftiging krijgen. Soms zijn de gifstoffen zo giftig dat ze zelfs kanker kunnen veroorzaken. Een schimmel maakt de gifstoffen aan om zichzelf te beschermen. Vooral bij stress zal hij meer gifstoffen aanmaken.

Schimmels in je huis

Als je huis vochtig is zie je vaak dat er schimmels komen. Het komt daarom het meest voor in de badkamer. Naast dat het er niet mooi uitziet, is het ook nog eens ongezond. Van die schimmels kun je gezondheidsklachten krijgen. Deze klachten krijg je vooral aan je luchtwegen, bijvoorbeeld astma.

Schimmels in je lichaam

Schimmels in je lichaam kunnen zowel goed als slecht zijn.

Goede schimmels: in 1928 ontdekte de Britse arts Alexander Fleming toevallig dat de schimmel een stofje maakt die bacteriën laat stoppen met groeien. Als je een ontsteking hebt, bijvoorbeeld in je keel, komt dit doordat er veel slechte bacteriën zijn. Door een bepaalde schimmel te nemen kun je ervoor zorgen dat de bacterie niet meer groeit en dat de ontsteking stopt. Deze schimmel wordt ook wel penicilline genoemd.

Slechte schimmels: deze worden op je lichaam ook wel huidschimmels genoemd. Als huidschimmels via je huid naar binnen komen, krijg je een schimmelinfectie. Meestal beschermt je huid je hiertegen, maar soms lukt dat niet zo goed. Bijvoorbeeld als je huid te nat of beschadigd is. Om een schimmelinfectie te voorkomen moet je dus goed afdrogen na het douchen. Vooral op plekjes waar je huid dicht op elkaar zit zoals tussen je tenen. Als je toch een schimmelinfectie hebt opgelopen, kun je deze goed behandelen. Dit kan met een crème of met een pil.

Schimmels in je eten

Niet alleen in je lichaam heb je goede en slechte schimmels. Ook in je eten is dit het geval.

Goede schimmels: in sommige producten is een schimmel erg belangrijk. Denk hierbij niet alleen aan de vrucht van de schimmel (de paddenstoel), maar bijvoorbeeld ook aan schimmelkaas.

Slechte schimmels: deze schimmels bederven je eten. Denk maar aan brood wat je te lang in de trommel hebt laten zitten. Het is vaak niet mogelijk om de schimmels van het eten weg te halen. Ook al lijkt de schimmel alleen op een bepaalde plek te zitten, onzichtbaar zit hij vaak toch door het hele product heen.