Schaar
Met een schaar kan je knippen. Je kan er bijvoorbeeld papier mee knippen of andere materialen zoals karton, metaalfolie, stof, touw en draad.
Een schaar is een stuk (hand)gereedschap dat bestaat uit een handvat (twee ogen) en twee scherpe ijzeren bladen (messen) die om een scharnierpunt draaien.
Soorten scharen
Er zijn scharen voor gespecialiseerde doeleinden:
- Haarknipscharen - deze hebben specifieke meshoeken die ideaal zijn voor het knippen van haar. Het gebruik van het verkeerde type schaar om haar te knippen zal resulteren in meer schade of gespleten punten, of beide, door het haar te breken. Een variant die de kapper gebruikt is de uitdunschaar, waarbij de messen kamvormig zijn
- Keukenscharen - deze zijn bedoeld voor het knippen en inkorten van voedsel zoals vlees.
- Allesknipper - een schaar die ook vaak in de keukenla ligt voor het openen van verpakkingen e.d.
- Nagelschaar - deze bestaan er in verschillende uitvoeringen, speciaal voor het knippen van nagels
- Kinderschaartjes - deze zijn meestal niet bijzonder scherp en de punten van de mesjes zijn voor de veiligheid vaak stomp of 'afgerond'
- Kartelschaar - voor het snijden van stof en het maken van een gekartelde rand zodat de stof niet gaat rafelen. Soms ook voor papier te gebruiken
- kleermakersschaar of stofschaar, die delicate stoffen zoals chiffon en zijde perfect moet kunnen knippen (en niet zomaar uit elkaar scheuren).
- Heggenschaar - tuingereedschap om een haag te knippen
- Snoeischaar of takkenschaar - tuingereedschap voor het snoeien van takken
- Blikschaar - voor het knippen van dun metaal
- Tapijtschaar - voor het op maat knippen van tapijt
- Hydraulische schaar - wordt door de brandweer gebruikt om autowrakken open te knippen om slachtoffers te kunnen bevrijden
- Verbandschaar - om gaasverband en pleisters door te kunnen knippen zonder de huid van de patiënt te beschadigen
- Chirurgische schaar - voor het knippen van vlees tijdens operaties
Galerij
Haarknipschaar
Uitdunschaar
Keuken- of vleesschaar
Allesknipper
Nagelschaar met gekromde bek
Babynagelschaar, kinderschaar
Kinderschaar met afgeronde messen
Kartelschaar
Heggenschaar
Snoeischaar
Takkenschaar
Blikschaar
Tapijtschaar
Hydraulische schaar
Verbandschaar
Chirurgische schaar
De scharen voor speciale doeleinden kun je niet zomaar voor iets anders gebruiken. Als je met een stofschaar papier gaat knippen, wordt de stofschaar bot en kun je er geen stof meer mee knippen.
De meeste scharen zijn gemaakt voor rechtshandigen. Scharen voor linkshandigen zijn anders geslepen en anders gemonteerd. Als je rechtshandig met een linkshandige schaar probeert te knippen, dan lukt dat haast niet.
Om iets goed te kunnen knippen en het beste gebruik te maken van de hefboom kracht, kun je het beste (bijvoorbeeld het) papier achterin de 'bek' houden en dan te knippen. Dan gaat het knippen van vormen ook het beste en is de schaar makkelijker te sturen.
Geschiedenis
De vroegst bekende schaar verscheen 2000 - 1000 jaar v. Chr. in Mesopotamië. Deze waren van het type 'veerschaar', bestaande uit twee bronzen bladen die aan de handgrepen waren verbonden door een dunne, flexibele strook gebogen brons die diende om de bladen op één lijn te houden, om ze samen te knijpen en om ze uit elkaar te trekken wanneer ze werden losgelaten.
De veerschaar bleef tot de 16e eeuw in Europa in gebruikt. Dit type schaar kom je nog wel eens tegen bij het schapen scheren (knippen)
Echter, de scharnierende schaar van brons of ijzer, waarbij de bladen op een punt tussen de punten en de handvatten werden gezwenkt, de directe voorouder van de moderne scharen, werd rond 100 na Christus uitgevonden door de Romeinen. Ze werden algemeen gebruikt in niet alleen het oude Rome, maar ook in China, Japan en Korea, en het idee wordt nog steeds gebruikt in bijna alle moderne scharen. Papierknipkunst of knipselkunst is overigens een kunstvorm waarvan de geschiedenis teruggaat tot in de derde eeuw voor Christus en die zijn wortels heeft in het oude China.
Draaibare scharen werden pas in 1761 in grote aantallen vervaardigd, toen Robert Hinchliffe uit Sheffield de eerste moderne scharen van gehard en gepolijst gietstaal produceerde.
Aan het einde van de 14e eeuw kwam het Engelse woord "scissors" in gebruik. Het is afgeleid van het Oud-Franse woord "cisoires", dat naar scharen verwijst.
De meeste scharen worden tegenwoordig in China gemaakt.
Vroeger was de scharensliep een bekende verschijning in steden en dorpen. Op zijn kar had hij een ronde slijpsteen die via een trapmechanisme werd aangedreven. Messen en scharen, maar ook schaatsen konden zo geslepen worden. Overigens is dat een vak apart, want een schaar of een mes goed slijpen is echt niet eenvoudig.