Brits Kroonbezit

Een kaaart van het Brits Kroonbezit

Het Brits Kroonbezit, of in het Engels crown dependency, zijn een aantal gebieden in rond om het Verenigd Koninkrijk. Deze gebieden behoren ook bij het Verenigd Koninkrijk en vallen direct onder de Britse regering.

Het Brits Kroonbezit bestaat de Kanaaleilanden en het eiland Man.

Het Brits Kroonbezit

Een stukje natuur op Jersey

Het Brits Kroonbezit bestaat dus uit twee grote gebieden, namelijk de Kanaaleilanden en Man. De Kanaaleilanden liggen in Het Kanaal voor de kust van Frankrijk. De Kanaaleilanden bestaan uit twee delen, Guernsey en Jersey. Beide zijn het eilanden, maar bij beide vallen er nog eilanden onder. Man ligt in de Ierse Zee, tussen Ierland en het Verenigd Koninkrijk.

Jersey

Zie Jersey (eiland) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Jersey is het grootste Kanaaleiland. Het eiland is 116 km² groot en heeft ongeveer 96.513 (cijfers uit 2014). De hoofdstad van het eiland is Saint Helier. Daarnaast zijn er nog andere belangrijke plaatsen, zoals Saint Aubin en Gorey. Jersey is verdeeld in twaalf gemeenten. Het hoogste punt van Jersey ligt op 143 meter hoogte en heet Les Platons. Naast Engels is Frans ook nog een officiële taal op het eiland. Vroeger waren de Kanaaleilanden namelijk van Frankrijk. Een Britse koningen heeft ze toen veroverd en sindsdien horen ze bij het Verenigd Koninkrijk. Ook wordt er Frans gesproken wegens de ligging dichtbij de Franse kust.

Jersey is vooral bekend als belastingparadijs (een plek waar de belastingen er laag zijn), vanwege de Jersey-koe en het bloemcorso Battle of Flowers.

Guernsey

De Little Chapel op Guernsey

Zie Guernsey voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Guernsey is een andere groot eiland. Het is 63 km² groot en er wonen 65.849 (cijfers uit 2014). Saint Peter Port is de hoofdstad van het eiland. Guernsey is verdeeld in gemeenten. Naast Guernsey worden vanaf het eiland ook nog de eilanden Alderney, Herm en Sark bestuurd. Vroeger hoorden deze eilanden ook bij Frankrijk en kwamen op dezelfde manier als Jersey bij het Verenigd Koninkrijk in diezelfde tijd. Ook is Guernsey een belastingparadijs. Guernsey heeft een afwisselend landschap, van wijngaarden tot kale rosten. Ook wordt hier Frans gesproken naast Engels. Alderney heeft zelf een soort van raad met vertegenwoordiging in het parlement van Guernsey. Sark wordt weer bestuurd via het feodalisme, een manier van besturen die ontstaan is in de middeleeuwen.

Man

De hoofdstad van Man, Douglas

Zie Man (eiland) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Man is het grootste eiland van het Brits Kroonbezit. Het ligt tussen het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Naast Engels wordt er op het eiland ook Manx gesproken (tegenwoordig alleen nog als tweede taal).

Man is 527 km² groot en telt 86.866 inwoners (cijfers uit 2014). De hoofdstad van Man is Douglas. Daarnaast liggen op Man nog meer grote steden, zoals Ramsey, Peel, Castletown en Port Erin. Het hoogste punt op het eiland is de Snaefell en is 621 meter groot. Man heeft ook een eigen vliegveld en ook autowegen en zelfs spoorwegen.

Man is in de sportwereld vooral bekend om de motorraces, hiervan zijn er twee per jaar. Dit zijn de Isle of Man TT en de Manx Grand Pix.

Politiek

Het eiland Sark

Toch betekent dit niet dat ze ook direct onder het Verenigd Koninkrijk vallen; het Brits Kroonbezit is wat zelfstandiger. Ook valt het Brits Kroonbezit niet onder de Britse overzeese gebieden, deze hebben een iets andere status en liggen ook verder weg van het Verenigd Koninkrijk. Het Brits Kroonbezit regelen veel dingen zelf, zoals de hoogte van de belastingen en de douane. Het Verenigd Koninkrijk verzorgt wel twee belangrijke dingen voor de eilanden. Zo vertegenwoordigt het Verenigd Koninkrijk de eilanden in het buitenland (bijvoorbeeld tijdens staatsbezoeken). Als de eilanden worden aangevallen, moet het Verenigd Koninkrijk de eilanden verdedigen. De eilanden hebben eigen munten en bankbiljetten, die net zoveel waard zijn als de Britse Pond. Ook maken de eilanden eigen postzegels.

Jersey en Guerney (de Kanaaleilanden) hebben dezelfde manier van besturen. Beide hebben ze een eigen parlement, de Staten, en hebben ook nog een baljuw. Dit laatste is een soort van minister-president, die de eilanden vertegenwoordigd in het Britse parlement. Hij/Zij is ook voorzitter van het parlement en de hoogste rechter op het eiland.

Man heeft wordt ongeveer op dezelfde manier bestuurd, alleen heten de dingen er anders. Man heeft een eigen parlement, de Tynwald. Dit is het oudste parlement dat niet onderbroken is en bestaat al sinds 979. Het parlement bestaat weer uit twee kamers, de The House of Keys en de Legislative Council. De leden worden direct door het volk gekozen. Man heeft ook een vertegenwoordiging in het Britse parlement.

Hoewel het Verenigd Koninkrijk wel bij de Europese Unie hoort, hoort het Brits Kroonbezit er niet bij, omdat het als apart gebied wordt gezien.

Lees ook

• Britse overzeese gebieden
• Verenigd Koninkrijk en het portaal!