Botswana

Republiek Botswana Republic of Botswana Lefatshe la Botswana
Hoofdstad	Gaborone
Aantal inwoners	2.410.338 (2021)
Oppervlakte	582.000 km² (2,5% water)
Regeringsvorm	Parlementaire republiek
President	Mokgweetsi Masisi (sinds 2018)
Vicepresident	Slumber Tsogwane (sinds 2018)
Godsdienst	Christendom (73%) Geen religie (20%) Traditionele religies (6%) Overig (1%)
Taal	Engels (English) Tswana
Munteenheid	Botswaanse pula
Volkslied	Fatshe leno la rona
Nationale feestdag	30 september
Landcode	BWN

Botswana is een land in het zuiden van Afrika en grenst aan Namibië, Angola, Zambia, Zimbabwe en Zuid-Afrika. De hoofdstad is Gaborone. Botswana heeft 2,3 miljoen inwoners, waardoor het een van de dunstbevolkte gebieden ter wereld is. Men spreekt er Engels en Tswana. Botswana is een vrij vlak land en bestaat voor het grootste gedeelte uit woestijn.

Oorspronkelijk bestond Botswana uit verschillende volkeren, waaronder de Tswana, de Kalanga en de San. Deze volkeren leven al eeuwen in Botswana. Botswana is al zo'n 200.000 jaar bewoond. In 1885 werd Botswana gekoloniseerd door de Britten. Zij maakten van Botswana een protectoraat met de naam Bechuanaland. Botswana werd onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk in 1966. Toen veranderde het land zijn naam ook naar Botswana (Land van de Tswana). Sinds de onafhankelijkheid is Botswana een democratie zonder grote conflicten. Botswana is zelfs een van de meest democratische landen in Afrika. De Tswana hadden namelijk al voor de komst van de kolonisten een systeem wat erg veel leek op de Europese democratie.

Botswana staat vooral bekend om zijn natuur en wilde dieren, zoals zebra's, giraffes en antilopen. Veel toeristen komen dan ook voor een safari naar Botswana.

Naam

De naam "Botswana" betekent "Land van de Tswana" is het Tswana. De Tswana zijn een volk in Botswana. Zo vormen zo'n 79% van de gehele bevolking en spreken Tswana (de taal is dezelfde naam als het volk). Hoewel Botswana ook andere volkeren heeft, worden zij ook als Tswana gezien in de grondwet.

Dit betekent dat "het land" niet alleen van de Tswana (het volk) is maar van alle inwoners (dus ook de andere volkeren, zoals de San en Kalanga).

Geschiedenis

Pre-koloniale tijdperk

Het is onbekend wanneer de eerste mensen precies naar Botswana kwamen, maar vaak wordt gedacht Botswana al minstens 200.000 jaar bewoond wordt. Sommige onderzoekers gaan denken dat de eerste mensen nog eerder kwamen. De eerste volkeren lieten veel kunstwerken na, zoals rotstekeningen. Vaak wordt gedacht dat deze volkeren de voorvaders van de San en de Khoi waren.

De andere volkeren (waaronder de Tswana) kwamen pas later naar Botswana. Zij woonden oorspronkelijk in het midden van Afrika, maar verspreidde zich later naar het zuiden van het continent in 600 n.Chr. Er zijn veel restanten uit deze periode; soms zelfs gehele dorpen. Ook deden deze volkeren aan landbouw. Botswana was verdeeld in allerlei kleine koninkrijkjes die gerund werden door één stam. Zo'n koninkrijkje bestond soms wel uit 10.000 mensen. Uit deze periode zijn er geen geschreven bronnen. De volkeren konden immers niet schrijven.

Kolonisatie

De eerste beschrijvingen van Botswana komen pas uit 1824. Botswana was namelijk een van de laatste delen van Afrika die door de Europese kolonisten doorzocht werd. Het was lang zelfs onduidelijk wat er in Botswana was, aangezien alleen de kustgebieden onderzocht waren. In het zuiden van Botswana was de Kaapkolonie. Dit was een Britse kolonie wat westen van het huidige Zuid-Afrika besloeg. Tijdens de jaren 1840 en 1850 gingen mensen uit de Kaapkolonie handelen met de volkeren in Botswana. De kolonisten waren vooral geïnteresseerd in ivoor.

Uit Zuid-Afrika trokken veel Afrikaners naar Botswana. De Afrikaners zijn de nakomelingen van de Nederlandse kolonisten in Zuid-Afrika. Zij waren het oneens met het Britse bestuur en trokken daarom meer naar het noorden. Hier stichten ze hun eigen landjes, zoals Transvaal en de Oranje Vrijstaat. De Afrikaners wilden ook land koloniseren in Botswana, maar de Tswana waren het hier niet mee eens. De Tswana verenigden zich achter één leider (Sechele I) die de Afrikaners wist te verslaan tijdens de slag om Dimawe. De slag maakte een einde aan de strijd tussen de Tswana en Afrikaners. Vanaf 1860 begonnen de twee volkeren vreedzaam met elkaar te handelen.

Tussen 1860 en 1880 kwamen er veel christelijke missionarissen naar Botswana. Zij wilde de bevolking van Botswana christelijk maken, wat tegen 1880 was gelukt. Veel Tswana stonden positief tegenover het christendom en zelfs stamhoofden bekeerden zich.

Koloniale periode

Toch duurde het tot 1885 voordat Botswana daadwerkelijk een Britse kolonie werd. Aan het einde van de 19e eeuw vond de wedloop om Afrika plaats. Afrika werd toen verdeeld tussen de Europese koloniale machten op de conferentie van Berlijn in 1884. Het Verenigd Koninkrijk kreeg toen Botswana toegewezen. Eén jaar later stuurden de Britten een expeditie naar Botswana om de volkeren tot overgave te dwingen. Hoewel de volkeren dit vaak niet wilden, gaven ze zich toch over. Hierdoor ontstond het protectoraat Bechuanaland. Een protectoraat is een gebied wat door een ander land "beschermd" wordt. In dit geval was Bechuanaland daadwerkelijk een kolonie, waar de Britten grote invloed hadden. Het was ook onderdeel van het Britse Rijk.

In de jaren 1890 werd Bechuanaland overgegeven aan de British South Africa Company. Dit was een bedrijf wat opgericht werd door Cecil Rhodes. Het bedrijf ging op zoek naar diamanten in Botswana. De Tswana waren niet blij met dit bedrijf, maar kwamen niet in protest. Zij wisten immers dat protesten hard werden neergeslagen door de Britten. In 1910 werd Zuid-Afrika gevormd, maar Bechuanaland werd daar geen onderdeel van. Toch werden de inwoners van Bechuanaland als Britse staatsburgers gezien. Zuid-Afrika wilde wel uitbreiden naar Bechuanland. Hoewel de Britten hier toestemming voor gaven, werd dit nooit door middel van wetten geregeld.

Bechuanaland kreeg vanaf 1920 meer zelfbestuur. Er kwam een soort van raad waarin zowel Europese kolonisten als Afrikaanse stamhoofden waren vertegenwoordigd. In 1934 werden de banden tussen de overheid en de verschillende stammen vastgelegd en in 1961 kreeg de kolonie ook een grondwet.

Onafhankelijkheid

Tijdens de jaren 1960 wilden steeds meer Britse koloniën in Afrika onafhankelijkheid. In 1964 gaf de Britse overheid hier toestemming voor aan Bechuanaland. Bechuanaland werd toen vanuit Zuid-Afrika bestuurd. Hierdoor werd de hoofdstad in 1965 verplaatst naar Gaborone. Deze stad werd speciaal gebouwd. In 1965 werd een nieuwe grondwet vastgelegd en Bechuanaland werd officieel onafhankelijk op 30 september 1966. Seretse Khama werd gekozen tot president en de naam van het land werd veranderd in "Botswana". Khama bleef president van het land tot aan zijn dood in 1980.

Botswana heeft sinds zijn onafhankelijkheid altijd een democratisch bestuur gehad. Ook zijn er nooit grote conflicten geweest. Dit heeft er deels mee te maken dat de Tswana-stammen vóór de kolonisatie al een bestuur hadden wat veel leek op de Europese democratie. De Britten hebben hierdoor nooit democratie geïntroduceerd in het land. De Tswana hadden bijvoorbeeld al respect voor privébezit, bepaalde vrijheden en respect voor autoriteit. Botswana wist ook buiten de conflicten van zijn buurlanden te blijven. Veel mensen uit Zimbabwe (toen nog Rhodesië) en Zuid-Afrika vluchtten naar Botswana. Vaak waren dit zwarte mensen, aangezien Zimbabwe en Zuid-Afrika toentertijd een Apartheid-bestuur hadden. Zuid-Afrika voerde zelfs operaties uit om gevluchte oppositieleden in Botswana op te pakken.

Bevolking

Botswana heeft zo'n 2,4 miljoen inwoners. In 1960 had het land slechts 0,5 miljoen inwoners. Sinds de onafhankelijkheid is de bevolking van het land enorm gegroeid. Nog steeds heeft Botswana een grote bevolkingsgroei, maar wel gaat de groei minder hard. De gemiddelde levensverwachting is 65 jaar (63 jaar voor mannen; 67 jaar voor vrouwen). Een vrouw krijgt vaak tussen de 2 en 3 kinderen.

Bevolkingsgroepen

De bevolking van Botswana bestaat uit verschillende groepen. De Tswana zijn het grootste volk in het land. Zij maken 79% van de bevolking uit. De cultuur van de Tswana heeft dan ook grote invloed op de cultuur van Botswana. De tweede grootste groep zijn de Bakalanga. Zij wonen voornamelijk in het noorden en noordoosten van het land en spreken de taal Kalanga. De tweede grootste stad van Botswana, Francistown, is de plaats waar veel Bakalanga wonen.

In Botswana wonen ook veel Herero. De Herero woonden oorspronkelijk in buurland Namibië. Tijdens de 19e eeuw werd Namibië een Duitse kolonie. De Duitsers voerden een genocide (volkerenmoord) op de Herero uit, waardoor veel van hen naar Botswana vluchten. Nog altijd wonen er veel Herero in Botswana. Zij wonen voornamelijk op het platteland en veel van hen zijn herders. Andere volkeren zijn de San, de Wayeyi en de Basubiya.

Taal

De officiële taal van Botswana is Engels. Het Engels wordt gebruikt door de overheid, in de rechtspraak en in het onderwijs. Bijna alle inwoners van Botswana spreken Engels. Het Engels wordt namelijk ook gebruikt als lingua franca tussen de verschillende volkeren van Botswana. Het Tswana (Setswana) wordt door 77% van de bevolking gesproken. Hierdoor heeft Tswana de status als "nationale taal". Toch wordt Tswana niet door de overheid, rechtspraak en in het onderwijs gebruikt. Dit wordt gedaan omdat Engels neutraler is en niet één volk voortrekt.

Daarnaast worden er nog zo'n 20 kleinere talen in Botswana gesproken. De grootste minderheidstalen zijn Kalanga (17%), Kgalagadi (2,4%), Tshwa (1,7%), Mbukushu (1,6%), Shona (1%) en Ndebele (1%). De meeste van deze talen zijn bantoe-talen, wat betekent dat ze familie zijn van het Tswana. In totaal erkend de overheid van Botswana 26 inheemse talen en 5 niet-inheemse talen (zoals Afrikaans).

Religie

In Botswana is er godsdienstvrijheid. Dit betekent dat de inwoners zelf mogen beslissen waar ze in geloven. De grootste religie van Botswana is het christendom. 77% van de bevolking ziet zichzelf als christelijk. De meeste van hen hangen de Anglicaanse Kerk (Kerk van Engeland) of het methodisme aan. Ook zijn er kleinere christelijke stromingen, zoals katholieken, lutheranen en Jehova's getuigen. De overheid van Botswana erkent enkel christelijke feestdagen, zoals Kerst en Pasen.

20% van de bevolking heeft geen religie of is ongelovig. Daarnaast gelooft 8% van de bevolking is zogeheten "volksreligies". Dit zijn de traditionele religies in Botswana die al bestonden vóór de komst van de Britse kolonisten. Eigenlijk is dit een verzamelnaam, aangezien de volksreligies erg van elkaar kunnen verschillen. Kleinere religies in Botswana zijn de islam, het boeddhisme en het hindoeïsme.

Foto-galerij

• 

  Locatie in Afrika

• 

  Satelietfoto

Externe link

• CIA worldfactbook

	Landen in Afrika
Algerije · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Republiek · Comoren · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal-Guinea · Eritrea · Eswatini · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkust · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Mauritanië · Mauritius · Marokko · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · Sao Tomé en Principe · Senegal · Seychellen · Sierra Leone · Somalië · Soedan · Tanzania · Tsjaad · Togo · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuid-Afrika · Zuid-Soedan Afhankelijke gebieden: Mayotte · Réunion · Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha Overige gebieden: Westelijke Sahara