Albinisme

Je hebt waarschijnlijk al wel eens een wit konijn gezien met rode ogen. Het zijn albino’s. Albino’s zijn dieren, mensen of planten met een aangeboren afwijking. Die afwijking zorgt ervoor dat ze geen, of weinig pigment hebben. Pigment is een stof in de huid die er voor zorgt dat de huid een kleur heeft. En niet alleen de huid maar ook haren en veren en de iris van de ogen. Albino’s hebben geen, of weinig pigment, en daardoor zijn ze wit of heel licht gekleurd!

Pigment

Bijna elk mens of dier heeft pigment, alleen de één meer dan de ander. Pigment, zoals ik hier boven al schreef, is een stof die ervoor zorgt dat de huid, vacht of veren een kleur krijgen. De ene mens wordt sneller bruin dan de andere. Dat komt door de hoeveelheid pigment. Iemand met veel pigment wordt sneller bruin dan iemand met weinig pigment. Pigment kan onder invloed van bepaalde straling van kleur veranderen. De zon zendt straling uit met verschillende golflengten. Voor de mens is slechts een gedeelte daarvan zichtbaar; het licht. Infrarood en ultraviolet licht zijn niet zichtbaar. Het ultraviolet licht zorgt voor de bruining en bestaat uit UV-a, UV-b en UV-c straling. De ozonlaag houdt de schadelijke UV-c straling tegen. De menselijke huid krijgt dus alleen te maken met de UV-a en UV-b straling. Onder invloed van UV-b straling worden er in de huid pigmentkorrels aangemaakt. Die komen naar de oppervlakte en daar worden de roze pigmentkorrels onder invloed van de UV-a straling bruin gekleurd. De UV-b straling zorgt er ook voor dat de opperhuid zich iets verdikt, waarmee de huid zich weer beschermt tegen UV straling. De UV-b straling is dus eigenlijk het begin van het hele proces, de UV-a straling zorgt voor de bruine kleur.

Hoe wordt je een albino

Alle eigenschappen van levende wezens worden vastgelegd in het DNA (= genen). Elke eigenschap heeft een bepaalde code. Elke code bestaat uit twee delen; de zogenaamde alellen. Het ene alel wordt doorgegeven door de moeder en het andere door de vader. Deze alellen zijn niet altijd even sterk. Een dominant alel (=sterk) bepaalt altijd hoe een lichamelijk kenmerk er uit komt te zien. Een recessief alel (=zwak) komt pas tot uiting als het samenkomt met een ander recessief alel. Dus een tijger krijgt een oranje vacht als minstens 1 van de ouders het dominante alel heeft voor een oranje vacht. Het kan zijn dat twee tijgers, die een nakomeling verwekken, allebei een recessief alel voor een witte vacht hebben, terwijl ze zelf een oranje vacht hebben. Deze tijgers kunnen wel dat alel voor witte vacht doorgeven aan het jong. Als deze het recessieve alel van beide ouders krijgt, zal de vacht wit zijn.

Hoe herken je een albino

Een albino heeft een lichte huidskleur, hij is wit of in elk geval licht gekleurd. Maar dat betekent niet dat alle witte dieren albino’s zijn! Een ijsbeer is bijvoorbeeld nog geen albino beer - hij hoort gewoon wit te zijn. Maar soms is het best wel moeilijk. Bekijk de linker tijger hier onder maar eens. Normaal hebben tijgers de kleur van de rechter tijger, maar deze is wit. Nu denk je vast dat dit een albino tijger is, maar dat is niet zo! Het is gewoon een witte tijger. Als je goed kijkt zie je namelijk dat de tijger nog zwarte strepen heeft. Verder zijn de ogen van de witte tijger blauw gekleurd. Albino dieren (en albino mensen!) hebben geen pigment in hun ogen waardoor de kleur van het bloed in het netvlies zichtbaar is. Dus de ogen zijn lichtblauw tot rood. Bij de witte tijger hieronder is de iris blauw van kleur en kun je dus het netvlies niet zien, dus het is geen albino. Het is voor deze tijger niet zo handig dat hij een witte kleur heeft, want het valt heel erg op. Als hij zijn prooi benadert kan de prooi hem veel makkelijker opmerken dan wanneer hij een bruinere kleur had gehad. Dus komt de tijger ook moeilijker aan eten. Albino dieren leven daardoor ook minder lang dan normale dieren. Albino mensen hebben altijd een hele bleke huid en worden ook niet bruin in de zon. Ze kunnen alleen maar verbranden!!! De haren zijn wit en de ogen zijn licht blauw of een beetje rood, roze. Bij mensen is 1 op de 15.000 mensen albino.

Bijzondere Albino’s

Er zijn een aantal bijzondere of zeldzame albino’s, Ik heb er even een paar op een rijtje gezet:

• Gorilla Sneeuwvlokje: in de dierentuin in Barcelona woonde een albino-gorilla; Sneeuwvlokje. Hij is wereldberoemd omdat hij waarschijnlijk de enige albino-gorilla van de wereld was die in gevangenschap leefde. Kort geleden is hij overleden.
• Kangoeroe Mulali: in een dierentuin in Amerika leeft een albino-kangoeroe. Hij heet Mulali. Net als alle andere albino’s heeft Mulali veel last van de zon. Als je geen pigment hebt verbrand je namelijk heel erg snel. Mulali verbrandt zelfs als het bewolkt is. Zijn verzorgers smeren hem daarom elke dag in met zonnebrand-crème. In het wild was dat natuurlijk niet gebeurd. Daarom is voor een albino dier de dierentuin de beste plek om te leven.

Niet witte albino’s

Sommige albino dieren zijn niet wit maar geel of licht groen. Albino-dieren hebben geen donker gekleurd pigment. De meeste dieren worden daardoor helemaal wit. Maar sommige dieren zoals slangen, kikkers en krokodillen worden niet helemaal wit als ze albino zijn. Neem een albino-slang, die is eigenlijk meer geel! Dat komt omdat een slang meerdere kleuren pigment heeft. Hij heeft bruin en zwart pigment. Dat hebben honden en apen bijvoorbeeld ook, maar een slang heeft ook geel pigment en dat hebben honden en apen weer niet. Bij een albino slang zijn het bruine en zwarte pigment verdwenen. Het gele pigment is gebleven, waardoor de slang er geel uit ziet. Doordat honden en apen geen andere pigmenten dan bruin en zwart hebben, zijn honden en apen albino’s helemaal wit.

Albino planten

Er bestaan ook albino-planten. Die zijn heel zeldzaam. Een albino plant mist de stof die hem groen maakt. Maar die stof maakt hem niet alleen groen, hij heeft die stof ook nodig om gezond te kunnen leven. Albino-planten worden ook niet oud. Ze groeien uit hun zaadje en als het voedsel daaruit op is, gaan ze dood.(Zie het rechter plantje!)

Gezondheid

Albino dieren leven niet zo lang. Ik schreef al over Mulali, de kangoeroe die heel snel verbrandde. Dat is niet alleen bij Mulali, alle albino’s verbranden snel. Als je vaak verbrandt kan je huidkanker krijgen. Dat is ook de doodsoorzaak van Sneeuwvlokje (de gorilla). Albino’s hebben ook vaak rode ogen, ze kunnen daardoor ook minder goed zien. Daar komt ook nog bij dat albino dieren heel erg opvallen dus moeilijker aan eten komen. Albinisme kan je niet verhelpen maar je kan wel het DNA laten testen om te kijken of je kind ook albinisme krijgt.